Heb je altijd een keuze?

Auteur: Jochem Gross

Stel je voor: er is een prachtige website. Eén druk op de knop en je wint 100.000 euro. Maar kies je de verkeerde knop? Dan kost het je net zoveel. En als je eenmaal begonnen bent, is er geen weg meer terug. Klinkt makkelijk toch? Je gaat naar de website en je ziet twee rechthoekjes naast elkaar staan. Je kan niet goed zien wat het is, dus je zweeft er met je muis overheen. Er verschijnt een tooltip en die zegt bij de linkse rechtshoek: knop 1 en bij de rechtste: knop 2. Vervolgens zie je ook een tellertje dat waarschijnlijk vanaf 100.000 naar beneden gaat. En het gaat steeds sneller. Waarschijnlijk zijn dat de mensen die op ‘JA’ hebben geklikt. Je vraagt je af hoe die mensen dat doen, want jij ziet geen ‘JA’ en ‘NEE’ staan. Moet je dan maar gokken? Wat zijn de consequenties? Die zijn niet te overzien met 100.000 Euro schuld.  

Je kijkt verder op de site en je ziet ergens vaag de letters ‘helpdesk’ staan. Je klikt erop en meteen komt er een pop-up: “bent u een robot?” Je ziet nergens een knop, wat raar! Dan druk je maar op de ESC-knop op je toetsenbord. Er komt een nieuw scherm: klik alle blauwe vakjes aan. Je krijgt vervolgens negen groene vakjes te zien. Je ziet geen verschil. Welke moet je nou kiezen? Je zit vast en drukt nog maar eens op de ESC-knop en je ziet de teller steeds verder naar beneden gaan. Wat doe je nou verkeerd? Wat snap jij niet? Waar kan het aan liggen? 

Een dagelijkse realiteit voor miljoenen 

Dit klinkt toch als sciencefiction? Voor miljoenen mensen met een visuele, motorische of cognitieve beperking is dit de dagelijkse digitale realiteit. Zoom jij wel eens in? Zet jij wel eens ondertiteling aan? Zet jij de donkere modus van je mobiel wel eens aan? Allemaal voorbeelden van digitale toegankelijkheid die het voor de mens makkelijker maakt.  

Maar er zijn veel mensen waarvoor het een noodzaak is. Zij worden letterlijk buitengesloten. Ze mogen niet meer meedoen aan het ‘normale’ leven. Hoe zou jij dat vinden als je wereld steeds kleiner werd door beperkingen? De meeste mensen staan hier pas bij stil als het henzelf overkomt.  

Dat is te laat! Het is net zoals met een virusscanner, twee factor authenticatie of je cookies regelmatig verwijderen: wees voorbereid! Anders leer je het op de harde manier. De bedoeling is dat iedereen zoveel mogelijk op een gelijkwaardige manier mee kan doen in het leven. De VN heeft hiervoor een verdrag afgesloten sinds 2006. En het College voor de Rechten van de Mens houdt toezicht op de naleving van het verdrag. Het doel van het VN-verdrag Handicap is het bevorderen, beschermen en waarborgen van de mensenrechten van mensen met een beperking. 

Wat verandert er per juni 2025? 

Op 28 juni 2025 wordt de WCAG 2.2 verplicht binnen de Europe Unie. En die valt onder de European Accessibility Act (EAA). Heb jij er iets van gemerkt? Nieuwe digitale producten en diensten in de EU moeten toegankelijk zijn. Dus niet alleen meer van de overheid, maar van iedereen. Uitzonderingen zijn: kleine bedrijven met minder dan tien medewerkers en een jaaromzet van onder de twee miljoen.  

Gaat WCAG 2.2 dit alles oplossen? Nee, maar het is een goede stap in de juiste richting en het gaat waarschijnlijk leiden tot steeds meer dwang totdat je er niet meer omheen kan. Tegenwoordig is digitale toegang een primaire levensbehoefte geworden en helaas moeten bedrijven, organisaties, instanties et cetera gedwongen worden.  

Gefeliciteerd! 

Jij ook van harte gefeliciteerd met deze mooi mijlpaal! We zijn weer een stukje verder op de ladder van de menselijke beschaving. Waarschijnlijk zonder dat jij het wist zijn de rechten van mensen met een beperking versterkt. Maar daar hoor jij ook bij!  

• Als jij met twee zware boodschappentassen een trap oploopt, ben jij dan beperkt?  

• Als jij moe bent of hoofdpijn hebt en je kunt de kleine lettertjes op het scherm niet zo goed meer lezen, ben jij dan beperkt?  

• Als jij niet tegen flitsen kan, ben jij dan beperkt?  

Je kan op zoveel manieren beperkt zijn: permanent, tijdelijk en situationeel. Ik wil zelfs zo ver gaan dat beperkt zijn normaal is. Het zou zeker niet abnormaal moeten zijn. En de ene beperking is duidelijker dan de andere. Iemand die blind is weet zelf ook wel dat er veel mensen wel kunnen zien. Maar een blind persoon kan zich prima zelfstandig redden met wat simpele aanpassingen. En dat is precies waar het om gaat. Een persoon met een beperking wil andere mensen niet tot last zijn, wil het zelfstandig doen wil de eigenwaarde behouden. En de oplossing is vaak simpel, dus waarom niet gewoon doen? 

Wat moet ik doen dan? 
Als bedrijf timmeren we al een aantal jaren aan de weg om toegankelijkheid bij werknemers en bij de klanten onder de aandacht te brengen. Na de zomer lanceren wij een Cerios pagina, die vol staat met praktische informatie over de WCAG en digitale toegankelijkheid. We bieden ook verschillende workshops en cursussen aan. Zo heb jij alle informatie die je nodigt hebt om het gesprek aan te gaan.  Ik heb gemerkt dat de meeste mensen onbewust mensen buitensluiten. Als je het er over hebt zegt niemand: “en terecht dat ze niet mee mogen doen!” Maar als je het er niet over hebt, dan gaat het ook nog niet vanzelf. Daar valt nog een wereld te winnen en daar zetten we ons graag voor in! Dus sta eens stil bij wie jij mogelijk (onbewust) buitensluit met jouw digitale dienst of website. Kijk eens door een andere bril en laat je verwonderen. En praat erover met je collega's! Zorg dat de radertjes gaan draaien en zo uiteindelijk iedereen op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan deze mooie wereld! 

Naar het overzicht